Hawańczyk jest bardzo popularny na Kubie, niegdyś służył wiernie ważnym kręgom towarzyskim oraz arystokrackim. Początki jego istnienia zaczęły na wybrzeżach Hiszpanii oraz Włoch, gdzie później włoscy marynarze przetransportowali je na Kubę. Bardzo przyjazny piesek dla każdego. Świetnie nawiązuję kontakty z dziećmi, bardzo ładnie się z nimi bawiąc. Piesek ostatnio jest zauważalny na dyscyplinach sportowych, jak agiility. Cechują się nie niezwykłą ruchliwością oraz sprytem.

Jest na tyle inteligentny, że szybko uczy się tresury. Pies ma od 23 do 35 centymetrów wzrostu oraz masę ciała od 5 do 7 kilogramów. Trzeba uważać na jego zachowania na zwyrodnienia kości oraz stawów, także pojawiają się problemy z oczami. Wymaga się koniecznie codziennej pielęgnacji sierści. Umaszczenia występują, takie jak rude, jasno pyłowe, białe, popielate oraz najczęściej spotykane podobne do koloru tytoniu. Włos sięga długość od 12 do 18 centymetrów, jest mięciutki w dotyku, prosty oraz falisty.